การศึกษาอายุของรัก ในพระเครื่องและเครื่องรางของขลัง

การศึกษาอายุของรัก ในพระเครื่องและเครื่องรางของขลัง

รักที่ใช้กันในประเทศไทย เพื่อรักษาผิวพระและเครื่องรางของขลัง มีด้วยกัน 2 ชนิดคือ
1. รักดำไทย
ผลิตขึ้นในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน( มีรักพม่า รักลาว และรักกัมพูชา ) มีการใช้มานานตั้งแต่ยุคโบราณก่อนการนำเข้ารักแดงจากเมืองจีน และใช้กันมาจนถึงยุคปัจจุบัน ลักษณะของรักดำไทย สีจะดำสนิท รักใหม่จะขึ้นเงาเมื่อกระทบแสง ส่วนรักเก่าผิวจะออกด้าน ไม่เงาเหมือนรักใหม่
ลักษณะของรักดำไทย หากอายุรักเก่าประมาณตั้งแต่ 90 ปีขึ้น รักจะมีลักษณะแห้ง ผิวจะด้าน ผิวรักจะแตกเป็นเส้นตารางละเอียดยิบ ขนาดของรอยแตกจะเล็กมาก หากส่องด้วยกล้องขนาด 10x ที่เซียนพระใช้กันโดยทั่วไป ก็จะพอมองเห็นบ้าง แต่เห็นไม่ค่อยชัดเจน ต้องใช้กล้องพิเศษ กำลังขยายอย่างต่ำประมาณ 100x( ที่บางท่านนิยมนำมาใช้ส่องดูเนื้อพระสมเด็จ ) จึงจะสามารถเห็นรอยแตกดังกล่าวได้ชัดเจน แต่ถ้าหากอายุรักยังไม่ถึง 90 ปี ลักษณะการแดกของผิวรักดังกล่าวจะยังไม่เกิด อาจจะมีพอให้เห็นบ้างหากอายุรักอยู่ในช่วง 80 - 90 ปี ผิวรักจะเริ่มมีแตก แต่ก็ยังเห็นได้เป็นส่วนน้อย
ตัวอย่างของเครื่องรางที่ใช้รักดำไทย อายุเป็น 100 ปีขึ้น เช่น พิสมรและลูกกลองของหลวงพ่อแก้ว วัดพวงมาลัย สมุทรสงคราม / ตะกรุดและหมากทุยของหลวงปู่เอี่ยม วัดหนัง กทม. / เครื่องรางของหลวงพ่อคง วัดบางกะพ้อม สมุทรสงคราม เป็นต้น
2. รักแดงจีน
ตามประวัติศาสตร์การใช้ รักแดงจีนมีการนำเข้าจากเมืองจีน ตั้งแต่ปลายสมัยกรุงศรีอยุธยาจนถึงปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) แห่งกรุงรัตนโกสินทร์( หลังจากนั้นทางประเทศจีนงดการส่งออกรัก ) ส่วนรักแดงที่ยังคงเห็นใช้กันอยู่ในปัจจุบัน จะนำรักดำไทยมาผสมกับวัสดุบางชนิดเพื่อให้สีออกมาเป็นลักษณะดำอมแดงบ้าง เป็นแบบรักน้ำเกลี้ยงบ้าง เป็นต้น ส่วนใหญ่ของเก๊ ก็มักจะใช้รักผสมแบบนี้เพื่อให้คนดูเข้าใจผิด คิดว่าเป็นรักแดงจากจีน
ลักษณะของรักแดงจากจีน เท่าที่พบเจอจะมี 2 ลักษณะคือ แบบสีดำอมแดงและแบบสีแดงเลือดหมู รักแดงจากจีนถือว่าอายุรักต้องมี 100 ปีขึ้นอยู่แล้ว หากดูจากผิวรักด้วยกล้องขยาย 100x จะเห็นลักษณะที่แตกต่างจากรักดำไทย ผิวจะยังคงมีความมันวาวอยู่ เนื้อมีความเหนียวละเอียดกว่ารักดำไทย ลักษณะการแตกเป็นเส้นใยของรักจะมีระยะห่างกว่ารักดำไทยเนื่องจากรักจีนมีความเหนียวและเนื้อละเอียดกว่ารักดำไทยนั่นเอง
ตัวอย่างของเครื่องรางที่ใช้รักแดงจีนในสมัยนั้นเช่น พิสมรและลูกกลองของหลวงพ่อแก้ว วัดพวงมาลัย สมุทรสงคราม / ตะกรุดของหลวงปู่ยิ้ม วัดหนองบัว กาญจนบุรี / ตะกรุดของหลวงปู่ศุข วัดปากคลองมะขามเฒ่า ชัยนาท เป็นต้น
อ้างอิง: ความสำคัญของ “รัก” ในพุทธศิลปะ https://siamrath.co.th/n/49649

วิธีสังเกต รักเก๊ของฝีมือในยุคปัจจุบัน
ส่วนใหญ่ จะใช้วิธีนำรักดำมาผสม ทำเป็นรักดำอมแดงหรือทำเป็นรักน้ำเกลี้ยง แล้วนำมาทำผิวรักให้เก่า โดยใช้กรรมวิธีดังต่อไปนี้คือ
1. นำไปแช่ในน้ำยากัดผิว ทำให้ผิวรักที่มันวาว ดูผิวด้านขึ้น แต่ดูไม่เป็นธรรมชาติ ผิวด้านจริงแต่ดูแข็งๆแกนๆไม่หนึกนุ่มสบายตา และมักจะมีคราบสีน้ำตาลจับอยู่ที่ผิวของรักโดยทั่วไป หากเป็นพวกตะกรุด จะมีสนิมเขียวจับที่หัวท้ายโลหะดูเขอะไปหมด บางทีก็ใช้น้ำยาแบบแรงๆ กัดเชือกให้ผุ ทำให้เชือกแลดูเก่าเหมือนไม้ แถมมีโฆษณาว่า ทองแดงออกสำริด เชือกผุเป็นไม้แล้ว หากคนดูไม่เป็น ก็อาจจะเข้าใจผิดว่าเก่าจริง
2. ใช้ความร้อนอบ เพื่อทำให้ผิวรักแตก แต่ส่วนใหญ่ที่ทำกันออกมา ลักษณะการแตกจะเป็นเส้นใหญ่โตผิดธรรมชาติ ดูด้วยตาเปล่าก็เห็นเส้นแตกดังกล่าวแล้ว หากรักเก่าจริง ดูด้วยกล้อง 10x ยังดูเห็นยากเลย
3. ปัจจุบันมีการพัฒนาขึ้นมาอีกขั้น รักเก๊เวอร์ชั่นนี้ถือเป็นเวอร์ชั่นล่าสุด ที่ทำเอาหลายๆคนตากลับได้ แบบล่าสุดนี้มีข้อสังเกตที่พอจะหลีกเลี่ยงได้ดังนี้คือ ส่วนใหญ่ไม่ว่าจะเป็นตะกรุดหรือเครื่องรางอื่นๆที่มีการถักเชือกลงรัก รักที่ใช้จะเป็นรักดำอมแดง จะมีลักษณะมีคราบฝุ่นสีขาวจับที่ผิวรักแน่น ผิวรักจะแตกเป็นเส้นตาราง มองด้วยกล้อง 10x เห็นรอยแตกชัดเจน ผิวรักมีลักษณะเหมือนรักมีการไหลตัว หดและย่น ซึ่งรักเก่าจริงไม่เป็นแบบนี้ รักลักษณะที่ว่านี้ สัณนิษฐานว่า น่าจะนำไปอบกับขี้เถ้า โดยค่อยๆให้ความร้อนอย่างช้าๆ ทำให้รักมีการอ่อนและหดตัว ทำให้ผิวเกิดการแตกดังกล่าว และขณะที่รักกำลังอ่อนและหดตัวอยู่นั้น ก็จะทำให้ฝุ่นขี้เถ้าเข้าไปจับตามผิวรักโดยทั่วไป ถ้าเจอแบบนี้ ก็วางได้เลย